حالاهر کسی میخواهد نماز بخواند باید انگیزۀ اولیۀ خود را با این تعریف هماهنگکند. یعنی انسان به عنوان عبد خدا باید در مواقعی که خداوند متعال دستور داده، در برابر او مودبانه به این عبادت بپردازد. طبیعی است با این انگیزه آداب نماز را هم بیشتر رعایت خواهد کرد. به این ترتیب برخی از آسیبهای تعاریف دیگر برطرف میشوند مثلا اگر نماز خواندن را اظهار محبت به پروردگار بدانیم، وقتی حس وحال محبت نداشته باشیم انگیزه نماز خواندن را از دست میدهیم. ولی انسان معمولا در بیحالترین شرایط روحی نیز میتواند انگیزه رعایت ادب را در خود پیدا کند. اساساً سعی در رعایت ادب در برابر خدا برای انسان بسیار تعالی بخش است و پایه کسب محبت و تقویت اعتقاد است. البته انگیزه ادب برای نماز با دیگر انگیزه های عرفانی و حبی هیچ منافاتی ندارد، وضمن اینکه رعایت کردن ادب در برابر خدا حداقل ارتباط و اظهار ارادت است، تا آخرین مراحل کمال هم همراه سالک و بندگان کامل وجود دارد.
حجت الاسلام علیرضا پناهیان